Bao bì sản phẩm là vật dùng để chứa đựng, bao bọc hàng hóa, giúp bảo quản và đảm bảo chất lượng hàng hóa đến tay khách hàng. Trong đó, bao bì có sự kết hợp giữa các hình dạng, đường nét, màu sắc, hình vẽ…được thể hiện ra bên ngoài nhằm thu hút, kích thích người tiêu dùng mua sản phẩm. Vậy câu hỏi đặt ra là có nên đăng ký sở hữu trí tuệ cho bao bì sản phẩm không? Và đăng ký dưới những hình thức nào?
Căn cứ pháp lý
- Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019, 2022)
- Nghị định 22/2018/NĐ-CP về hướng dẫn Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 và Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2009 về quyền tác giả, quyền liên quan.
Nội dung tư vấn
Có nên đăng ký sở hữu trí tuệ cho bao bì sản phẩm?
Bao bì sản phẩm là một trong những yếu tố được người tiêu dùng chú ý đầu tiên, chính bao bì sản phẩm tạo nên sự khác biệt giữa các sản phẩm. Sản phẩm có vẻ ngoài càng bắt mắt, mẫu mã càng đa dạng thì càng có sức hút đối với người tiêu dùng. Do đó, việc bị đạo nhái mẫu mã, kiểu dáng bao bì sản phẩm là một trong những điều mà các nhà kinh doanh không hề mong muốn.
Đặc biệt trong thị trường đầy cạnh tranh ngày nay thì việc được độc quyền sử dụng bao bì sản phẩm là hết sức cần thiết. Và để được vậy, bao bì sản phẩm phải được đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ và được cấp văn bằng bảo hộ độc quyền. Nắm được văn bằng bảo hộ, các nhà kinh doanh không còn phải lo lắng về rủi ro bị giả mạo, bị làm nhái bao bì sản phẩm, gây ảnh hưởng đến thương hiệu và gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Không những thế, khi phát hiện bất kỳ đơn vị nào có hành vi sử dụng mẫu bao bì sản phẩm đã được bảo hộ của mình thì chủ sở hữu có thể tiến hành xử lý, ngăn cấm đơn vị tiếp tục sử dụng mẫu bao bì sản phẩm đó.
Đăng ký sở hữu trí tuệ cho bao bì sản phẩm
Theo quy định Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, bao bì sản phẩm có thể được đăng ký bảo hộ dưới 3 hình thức:
Đăng ký bảo hộ bao bì sản phẩm dưới dạng nhãn hiệu
Bao bì sản phẩm khi đăng ký nhãn hiệu sẽ được bảo hộ các dấu hiệu nhìn thấy được trên bao bì sản phẩm, chẳng hạn như từ ngữ, chữ số, hình ảnh hoặc sự kết hợp giữa các dấu hiệu này được thể hiện trên bao bì sản phẩm.
Khi đó, các dấu hiệu trên bao bì cần đáp ứng điều kiện có khả năng phân biệt, không trùng hoặc tương tự, gây nhầm lẫn với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác.
Thủ tục đăng ký được tiến hành tại Cục Sở hữu trí tuệ với thời gian đăng ký từ 12 – 15 tháng kể từ ngày nộp đơn.
Thời hạn bảo hộ của nhãn hiệu là 10 năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn nhiều lần liên tiếp, mỗi lần gia hạn 10 năm.
Ưu điểm:
- Thời gian bảo hộ có thể kéo dài liên tiếp qua các lần gia hạn, nếu gia hạn đúng hạn có thể được bảo hộ mãi mãi.
- Các nội dung (từ ngữ, khẩu hiệu, hình ảnh…) thể hiện trên bao bì sản phẩm đều có thể được bảo hộ, ngăn chặn được hành vi sử dụng nhãn hiệu có dấu hiệu tương tự từ bất kỳ các đơn vị khác.
Nhược điểm:
- Trong đơn đăng ký, nhãn hiệu chỉ được thể hiện trong giới hạn kích thước 80x80mm nên với bao bì sản phẩm chứa đựng quá nhiều thông tin sẽ gây khó khăn cho việc hiển thị mẫu nhãn một cách rõ nét. Do đó, chủ đơn nên loại bỏ những thông tin không quan trọng để tránh ảnh hưởng đến khả năng bảo hộ của bao bì sản phẩm.
- Quy trình thẩm định phức tạp và thời gian xử lý kéo dài.
Đăng ký bảo hộ bao bì sản phẩm dưới dạng kiểu dáng công nghiệp
Bao bì sản phẩm khi đăng ký kiểu dáng công nghiệp sẽ được bảo hộ hình dáng bên ngoài của sản phẩm từ các đường nét, hình dạng sản phẩm đến các chi tiết, họa tiết, hoa văn, màu sắc trang trí.
Các yếu tố nêu trên có thể được bảo hộ khi đáp ứng các tiêu chí: có tính mới (chưa được bộc lộ công khai), có tính sáng tạo (không trùng hoặc tương tự với kiểu dáng công nghiệp đã đăng ký trước) và có khả năng áp dụng công nghiệp.
Thủ tục đăng ký được tiến hành tại Cục Sở hữu trí tuệ với thời gian đăng ký từ 12 – 15 tháng kể từ ngày nộp đơn.
Thời hạn bảo hộ của kiểu dáng công nghiệp là 05 năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn tối đa 02 lần, mỗi lần 05 năm.
Ưu điểm:
- Có thể đăng ký bảo hộ một hoặc nhiều yếu tố của bao bì sản phẩm dưới danh nghĩa kiểu dáng công nghiệp. Ví dụ: hình dáng của bình nước, nhãn sản phẩm gắn lên bình nước, hoa văn trang trí bình nước đều có thể đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp.
- Bao bì được bảo hộ về nội dung, ý tưởng nên có thể chống lại hành vi sao chép, sử dụng mẫu mã tương tự từ các đối thủ cạnh tranh.
Nhược điểm:
- Thời hạn bảo hộ tối đa chỉ có 15 năm kể từ ngày nộp đơn.
- Quy trình thẩm định phức tạp và thời gian xử lý kéo dài.
Đăng ký bảo hộ bao bì sản phẩm dưới dạng quyền tác giả
Bao bì sản phẩm đăng ký quyền tác giả dưới dạng tác phẩm mỹ thuật ứng dụng chỉ bảo hộ cách thức trình bày các đường nét, màu sắc, hình khối dưới hình thức nhất định mà không bảo hộ nội dung thể hiện.
Để được bảo hộ, thiết kế của bao bì cần được thể hiện dưới dạng vật chất nhất định và phải đảm bảo tính nguyên gốc do chính tác giả sáng tạo ra, không sao chép.
Thủ tục đăng ký được thực hiện tại Cục Bản quyền tác giả với thời gian đăng ký là 15 ngày kể từ ngày nộp đơn.
Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng có thời hạn bảo hộ là 75 năm kể từ khi được công bố lần đầu, đối với tác phẩm chưa được công bố trong thời hạn 25 năm kể từ khi tác phẩm được định hình thì thời hạn bảo hộ là 100 năm kể từ tác phẩm được định hình.
Ưu điểm:
Thời gian xử lý ngắn, được cấp giấy chứng nhận nhanh. Chủ sở hữu nhanh chóng có được cơ sở pháp lý để ngăn chặn các hành vi sao chép bao bì sản phẩm.
Nhược điểm:
- Bao bì chỉ được bảo hộ hình thức thể hiện mà không bảo hộ nội dung (từ ngữ, khẩu hiệu, màu sắc…) thể hiện trên bao bì nên chủ sở hữu khó có thể ngăn chặn việc người khác sử dụng các nội dung tương tự.
- Chỉ phù hợp với một số bao bì sản phẩm do phạm vi bảo hộ còn giới hạn.
Dịch vụ đăng ký nhãn hiệu của IP Ngọc Anh
Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ IP Ngọc Anh với đội ngũ chuyên viên chuyên nghiệp, nhiệt tình, luôn sẵn sàng hỗ trợ khách hàng các vấn đề pháp lý liên quan đến nhãn hiệu như:
- Tư vấn pháp luật về sở hữu trí tuệ nói chung và nhãn hiệu nói riêng;
- Thực hiện tra cứu nhãn hiệu và đánh giá khả năng cấp văn bằng bảo hộ thành công cho nhãn hiệu;
- Tư vấn và đưa ra giải pháp sửa đổi lại nhãn hiệu dự định đăng ký để tăng khả năng đăng ký được cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu;
- Tư vấn hồ sơ, thủ tục đăng ký nhãn hiệu;
- Đại diện theo ủy quyền cho khách hàng tiến hành thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tại Cục sở hữu trí tuệ.
Trên đây là tư vấn của IP Ngọc Anh về “Có nên đăng ký sở hữu trí tuệ cho bao bì sản phẩm?”, nếu quý khách hàng có nhu cầu đăng ký nhãn hiệu hãy liên hệ với IP Ngọc Anh để được tư vấn và hướng dẫn chi tiết.
- Email: info@ipngocanh.com.vn
- Hotline: 0862 618 669 hoặc 0865 069 288